آمریکا در فاز افزایش فشار بر ایران

به گزارش پایگاه خبری تیترنیوز، ایالات متحده آمریکا، تلاش‌‌های جدیدی را برای یارگیری دوباره از میان کشورهای عربی برعلیه ایران آغاز کرده است. این در حالی است که موازی با تلاش‌‌های آمریکا در جهت تشکیل یک ائتلاف دریایی در منطقه و همچنین اعلام امارات متحده عربی مبنی بر خروج از این ائتلاف، ایران می‌گوید که همچنان در حال پیگیری پیشنهاد تشکیل ائتلاف دریایی با امارات و عربستان است. در همین حال، این روزها، اتهامات جدیدی نیز از سوی آمریکا و متحدانش در مورد حمله به نفتکش‌ها و توقیف آنها، بر علیه ایران مطرح شده است. گفتگوهای راهبردی آمریکا و اتحادیه عرب در پی سلسله تحولات دیپلماتیکی آغاز شده است که طی زمانی کوتاه آرایش سیاسی در خاورمیانه را تغییر داده است. با ازسرگیری رابطه تهران و ریاض، تنش میان ایران و کشورهای عرب نسبت به سال‌های قبل کاهش یافته و سوریه به اتحادیه عرب بازگشته است.

در همین حال، اتحادیه عرب در اغلب بیانیه‌های خود به موضوع حاکمیت سه جزیره ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک می‌پردازد و از موضع عضو خود، امارات متحده عربی، حمایت می‌کند. در پیش‌نویس بیانیه آخرین اجلاس رهبران اتحادیه عرب در جده نیز به حاکمیت کامل امارات بر این سه جزیر اشاره شده بود اما این موضوع در متن نهایی اجلاس جایی نداشت. با این وجود، آمریکا و اتحادیه عرب هفته گذشته در بیانیه مشترکی خود، هیچ اشاره‌ای به ایران نکردند.
از سوی دیگر، روز گذشته وزیر امورخارجه آمریکا با تکرار ادعاهای واشنگتن بر علیه ایران تاکید کرد که یکی از منافع تلاش برای بازگشت به برجام همسو شدن مجدد با متحدان اروپایی ‌ایالات متحده بوده است. به گزارش ایسنا، آنتونی بلینکن، وزیر امورخارجه آمریکا در یک پرسش و پاسخ در نشست امنیتی اندیشکده آسپن که در ایالت کلورادو برگزار شد گفت که ایالات متحده نگرانی‌های زیادی درباره ایران دارد.
بنابر گزارش وب سایت وزارت امورخارجه آمریکا، بلینکن مدعی شد: «ما این نگرانی را داریم که ایران پس از برجام، تولید مواد شکافت‌پذیر را سرعت بخشیده است. هر کاری که توافق به طور موثر برای متوقف کردن آن انجام داد، اکنون از بین رفته است و تلاش‌هایی که ما انجام می‌دادیم تا مطمئن شویم که زمان گریز هسته‌ای ایران در صورتی‌ که تصمیم به تولید سلاح هسته‌ای بگیرند، اکنون به چند هفته کاهش یافته است. بنابراین من یک نگرانی واقعی در مورد آن و همچنین اقدامات تحریک‌آمیز آنها در رابطه با برنامه هسته‌ای‌شان دارم.»
او در تداوم ادعاهای واشنگتن علیه سیاست‌های منطقه‌ای ایران نیز گفت که کشورش نسبت به ارتباط ایران با گروه‌های مختلف در منطقه و آنچه اقدامات بی‌ثبات کننده آن عنوان کرد، نگران است. وزیر امورخارجه آمریکا همچنین به تکرار ادعاهای خود مبنی بر استفاده روسیه از پهپادهای ساخت ایران در اوکراین پرداخت و مدعی شد: «پهپادهایی که ایران به روسیه ارائه کرده است، اکنون تاثیر واقعی در اوکراین دارند. این یک مسیر دو طرفه است و اکنون روسیه نیز توانایی‌ها و قابلیت‌هایی در اختیار ایران قرار می‌دهد که می‌تواند از آنها در منطقه استفاده کند و این امر عمیقا نگران کننده است.»
آنتونی بلینکن در ادامه با طرح این ادعا که آمریکا در جریان ناآرامی‌های سال گذشته در برخی نقاط کشور نگران مردم ایران بوده، از آنها حمایت کرده و به شنیده شدن صدای آنها کمک کرده است، گفت: «این موضوعات نگرانی ما و البته نگرانی بسیاری از کشورها در سراسر جهان است. یکی از منافع تلاش برای بازگشت به برجام، همسو شدن مجدد با متحدان اروپایی‌مان؛ انگلیس، آلمان و فرانسه است که اختلاف نظر واقعی در آن وجود داشت. ما برای مواجهه با رفتارهای ایران از نزدیک با یکدیگر همکاری می‌کنیم.»
آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا همچنین با تکرار برخی ادعاها درباره ماهیت برنامه هسته‌ای و سیاست‌های منطقه‌ای ایران، گفت که کشورش در حال همکاری با سه کشور اروپایی برای مقابله با اقدام‌های ایران است. به گزارش ایلنا، بلینکن در اجلاس امنیتی اندیشکده اسپن، بدون اشاره به بدعهدی کشورش در قبال برجام گفت: « ما نگرانی‌های زیادی در مورد ایران داریم. ما نگران هستیم که هرچه در چارچوب برجام در خصوص برنامه هسته‌ای ایران اعمال می‌شد، اکنون دیگر اجرا نمی‌شود و ایران روند تولید مواد شکافت‌پذیر برای سلاح هسته‌ای را تسریع کرده است.» او در ادامه اضافه کرد: «تلاش ما این بود که زمان گریز هسته‌ای ایران را به بیشتر از یک سال برگردانیم، اما بعد از برچیده شدن برجام اکنون این زمان به چند هفته رسیده است.»
از دیگر سو، رسانه‌های آمریکایی نیز روز گذشته اعلام کردند که ایران یک تبعه آمریکایی دیگر را زندانی کرده است. این رسانه‌ها به نقل از منابع خود نوشتند که دستگیری این شخص، بخش مرکزی مذاکرات برای تبادل زندانیان با ایران است. رسانه‌های مذکور به طور دقیق اعلام نکردند که این تبعه آمریکایی در چه زمانی در ایران دستگیر شده است. در همین زمینه، یک سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا نیز در واکنش به درخواست المانیتور برای تایید گزارش‌های منتشر شده، این رسانه را به گفت‌وگوی روز یکشنبه جیک سالیوان با شبکه سی‌بی‌اس ارجاع داد.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا در این گفت‌وگو عنوان کرده بود: «ما از روزی که رئیس‌جمهور بایدن به دفتر ریاست‌جمهوری آمد، سخت تلاش کردیم تا چهار زندانی که به طور ناعادلانه در ایران در حبس به سر می‌برند را آزاد کنیم.» سالیوان همچنین در ادامه گفته بود: «ما با ایران هم تماس‌های غیرمستقیمی در این زمینه داشته‌ایم تا به توافقی در زمینه آزادی آن‌ها دست پیدا کنیم. متاسفانه در حال حاضر به تفاهم نرسیده‌ایم.»
این در شرایطی است که تغییر نماینده دولت آمریکا در امور ایران نیز به چالش جدیدی در روند احتمالی بازگشت دو کشور به مذاکرات برجامی تبدیل شده است. در همین زمینه، مایکل مک‌کال، عضو جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا به تازگی از عملکرد وزارت امورخارجه کشورش در رابطه با اطلاع‌رسانی درباره وضعیت رابرت نمالی، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران که به دلیل سوء مدیریت اطلاعات محرمانه تعلیق شده است، انتقاد و ابراز نگرانی کرد که ممکن است او اطلاعات محرمانه را در اختیار ایران و روسیه قرار داده باشد.
او در گفت‌وگو با برنامه نیوز نِیشن اظهار کرد: «چیزی که بسیار ناراحت کننده است، این است که ما سعی کردیم مالی را وادار کنیم تا در مقابل کمیته ما شهادت دهد، بیاید و گزارش‌های طبقه بندی شده را به ما بدهد اما به راحتی حاضر به انجام این کار نشد. حالا می‌دانیم که چرا او این کار را نکرد.» مک‌کال گفت: «همان‌طور که می‌دانید او مذاکره‌کننده اصلی ما برای توافق با ایران بوده است. کسی بوده که با ایرانی‌ها در تماس بوده و مجوزهای امنیتی سطح بالایی داشته است.»
رئیس کمیته امور خارجی محلس نمایندگان آمریکا همچنین اضافه کرد: «چیزی که من عمیقاً نگران آن هستم، این است که او به این اسناد و اطلاعات بسیار حساس و سطح بالا دسترسی داشت که اگر این اطلاعات را به یک کشور دشمن خارجی، مثلاً ایران یا روسیه تحویل دهد، واقعاً یک عمل خیانت به شمار می‌آید و بسیار ناراحت کننده است که مردی که ما برای اطلاعات درباره توافق با ایران به او تکیه می‌کنیم می‌تواند مجوز امنیتی‌اش او را نقض کند.»
این عضو ارشد مجلس نمایندگان آمریکا پیش از این نیز در نامه‌ای به آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا از پنهان‌کاری‌های دولت آمریکا در رابطه با ماجرای راب مالی انتقاد کرده و خواستار انجام تحقیقات مستقل در این زمینه شده بود. به گزارش ایسنا، مسئله پنهان‌کاری وزارت امورخارجه آمریکا در خصوص تعلیق راب مالی پیش از آن کانون توجهات قرار گرفت که شبکه سی‌ان‌ان چند هفته پیش گزارش داد که منابع متعدد به این رسانه گفته‌اند، رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران بدون دستمزد به مرخصی فرستاده شده که این امر پس از تعلیق مجوز امنیتی وی در اوایل سال جاری میلادی انجام گرفته است.
رابرت مالی یک هفته پس از روی کار آمدن جو بایدن در سال ۲۰۲۱ به عنوان نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران منصوب شد و از ابتدای دولت بایدن در تلاش برای احیای توافق هسته‌ای با ایران بود. اما تلاش‌های او که شامل رفت و آمد مالی به خاورمیانه و عمدتاً کار کردن از طریق متحدان ایالات متحده برای برقراری ارتباط با ایران بود، تقریباً هیچ پیشرفتی ایجاد نکرد. چندی بعد اخباری مبنی بر این منتشر شد که اداره فدرال تحقیقات آمریکا به پرونده ورود کرده و در حال انجام تحقیقات درباره آن است. رابرت مالی در دوران دولت‌های کلینتون و اوباما روی موضوع ایران کار می‌کرد. در دوران ریاست جمهوری اوباما او بخشی از تیم مذاکره کننده دیپلماتیک بود که به تدوین توافق هسته‌ای با ایران کمک کرد.  مالی همچنین با آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا برای چندین دهه دوست بوده است که به دوران نوجوانی و همکلاسی آنها در پاریس برمی‌گردد.

نویسنده :محسن رفیق