فن کویل (fancoil) چیست؟ کاربرد | اجزاء | انواع + نکات خرید
فن کویل دستگاهی متشکل از فن و کویل (مبدل حرارتی) است که جهت سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع در ساختمانهای مسکونی، اداری، تجاری، بیمارستانها و… کاربرد دارد.
فن کویلها از جمله سیستمهای تهویه مطبوع مهم و پرکاربرد در فضاهای مسکونی، تجاری و صنعتی هستند که عملکرد مناسبی برای گرمایش و سرمایش محیطها ارائه میدهند. این دستگاهها با انتقال هوا از طریق کویلها، نقش مؤثری در تأمین دمای مطلوب دارند. شناخت اجزا، انواع و نحوه انتخاب مناسب فن کویل میتواند در بهبود کارایی سیستمهای تهویه مطبوع تأثیرگذار باشد. در این مقاله، به بررسی کامل فن کویلها، اجزای آن، نکات خرید، انواع و راهنمای انتخاب آن میپردازیم.
فن کویل چیست؟
فن کویل دستگاهی است که با استفاده از یک فن داخلی و کویلهای حرارتی، هوا را به گردش درآورده و محیط را گرم یا سرد میکند. این دستگاهها از لحاظ ساختار طراحی به 4 نوع اصلی “فن کویل سقفی”، “فن کویل دیواری”، “فن کویل کاستی” و “فن کویل کانالی” تقسیم میشوند که هریک برای کاربردهای خاص طراحی شدهاند.
اجزاء فن کویل
نحوه کار فن کویل
در شکل زیر اجزای یک نوع سیستم دو لوله ای نشان داده شده است. زمانی که دستگاه روشن می شود از طریق دریچه برگشتی، جریان هوا به سمت داخل مکیده می شود و پس از عبور از فیلتر و مبدل حرارتی(که ممکن است کویل در حالت سرمایش یا گرمایش باشد)، جریان هوا وارد کانال شده و سپس از طریق دریچه رفت، به صورت دهش وارد فضای ساختمان می شود. تا زمانی که دستگاه روشن باشد، گردش جریان هوا وجود دارد. برای درک عملکرد این دستگاه، ویدیو طرز کار فن کویل را مشاهده کنید.
فن کویلها از اجزای مختلفی تشکیل شدهاند که هر کدام نقشی کلیدی در عملکرد دستگاه دارند. این اجزا عبارتند از:
- فن: وظیفه جابجایی هوا از کویلها و توزیع آن در محیط را بر عهده دارد.
- کویلها: مبدلهای حرارتی هستند که آب سرد یا گرم از آنها عبور کرده و باعث تغییر دمای هوای ورودی میشوند.
- فیلتر هوا: ذرات گرد و غبار را از هوای عبوری جدا میکند.
- کنترلکنندهها: تنظیم دما و سرعت فن را برعهده دارند.
انواع فن کویل
فن کویلها در انواع مختلفی تولید میشوند که هر یک ویژگیها و کاربردهای خاصی دارند. مهمترین انواع فن کویلها شامل موارد زیر هستند:
- فن کویل سقفی: این نوع از فن کویلها در سقف نصب شده و فضای کمتری اشغال میکنند. معمولاً در فضاهایی با محدودیت مکانی مورد استفاده قرار میگیرند.
- فن کویل دیواری: این فن کویلها بر روی دیوار نصب میشوند و بهطور مستقیم هوا را به محیط میدمند.
- فن کویل کاستی: مناسب برای فضاهایی با سقف کاذب و دسترسی به فضای بالای سقف.
- فن کویل زمینی: روی زمین قرار میگیرد و بیشتر در فضاهای باز استفاده میشود.
فن کویل کاستی
مهمترین ویژگی مثبت فن کویل کاستی این است که در ساختمان هایی با سقف کاذب سرتاسری، می توان چیدمان بهتر و کارمدتری برای فن کویل ها اجرا نمود. در واقع می توان گفت در چیدمان این فن کویل های محدودیتی وجود ندارد؛ چراکه این فن کویل ها بر خلاف فن کویل های کانالی پر فشار و فن کویل های سقفی توگار که روبروزن بوده و حتماً بایستی در حاشیۀ فضای مورد نظر نصب گردند، تقریباً پایین زن می باشند و این موضوع کمک می کند که طراح بتواند دقیقاً در ناحیۀ مورد نظر فن کویل را پیش بینی کند.
فن کویل سقفی کاستی با تنوع طراحی بیشتر که در ظرفیت های هوادهی بالاتر نیز تولید می شوند. راندمان مناسب، ظاهر زیبا و اشغال فضای کمتر در مقایسه با سایر سیستم های سقفی، از ویژگی های مثبت دستگاه کاستی هستند. اما از طرفی، هزینه بالای سرویس و کیفیت پایین فیلتراسیون هوا، از جمله معایب آن به شمار می روند.
فن کویل های کاستی بیش از همه، در ساختمان های اداری و تجاری مورد استفاده قرار می گیرند.
می بایست توجه داشت که فن کویل های کاستی نمی توانند فشار استاتیکی زیادی تولید کنند؛ به همین دلیل، پرتاب باد چندان مناسبی ندارند. از این رو، نبایستی از این فن کویل ها در فضاهایی با ارتفاع زیاد (بیشتر از سه متر)، استفاده نمود.
فن کویل سقفی
فن کویل سقفی توکار نوعی از دستگاه فن کویل هست که در سقف کاذب ساختمان نصب می شود و اصلی ترین ویژگی آن قیمت پایین این دستگاه است. دسترسی به این فن کویل ها به دلیل جاسازی در سقف واحدهای مسکونی یا تجاری، کمی مشکل هست و از اینرو سرویس فنی آن ها هم با چالش مواجه است. اما به دلیل قیمت پایین دستگاه، فن کویل های سقفی توکار به رایج ترین نوع فن کویل در بازار تهویه مطبوع تبدیل شده است.
ممکن است اولین سوالی که برای مشتریان مطرح شود این باشد که چرا فن کویل سقفی توکار ارزان است؟ اگر به شکل زیر دقت کنید، مشاهده می کنید بدنه فن کویل سقفی توکار کاملا ساده و حتی بدون رنگ است. چون این دستگاه در سقف کاذب نصب شده و فقط دریچه خروجی جریان هوا از سیستم در معرض دید فضای داخلی ساختمان است، همین موضوع سبب کاهش هزینه های تولید و در نتیجه کاهش قیمت فن کویل های سقفی توکار شده است.
اصلی ترین شاخصۀ فن کویل های سقفی توکار این است که در مقایسه با سایر انواع فن کویل، مناسب ترین قیمت را دارند. ضمن آنکه تحت شرایطی که به آن پرداخته شد، قابلیت تأمین هوای تازه را نیز دارند. بعلاوه، این فن کویل ها در مقایسه با فن کویل های نوع کاستی پرتاپ باد بهتری دارند. بنابراین، در مجموع می توان گفت که در عمدۀ کاربری ها که امکان ایجاد سقف کاذب وجود داشته باشد، از فن کویل های سقفی توکار استفاده می شود. به همین دلیل، بسیاری از تولیدکننده های داخلی صرفاً این فن کویل را تولید می کنند.
فن کویل کانالی
فن کویل کانالی یا به عبارت کامل تر، فن کویل سقفی کانالی پرفشار (Ducted High Pressure Fan coil unit) در واقع نوعی از دستگاه فن کویل سقفی است که در سقف کاذب ساختمان نصب می شود. فن کویل کانالی به دلیل قابلیت در افزایش فشار در جریان هوای ارسالی، به فن کویل سقفی کانالی پرفشار معروف شده است و تنها فن کویلی است که توانایی استفاده از هوای تازه در آن تعبیه شده است.
فن کویل زمینی
نوع زمینی این دستگاه، با دمش عمودی هوا که همواره یکی از متدوال ترین نوع فن کویل ها در گذشته بوده است. نصب ساده، هزینه پایین سرویس و نگهداری، صدای کم و راندمان مناسب از جمله مزایای این نوع سیستم ها به حساب می آیند. اما بارزترین عیب آن ها، اشغال مساحت مشخصی از فضای ساختمان می باشد که با توجه به محدود بودن متراژ اغلب ساختمان های امروزی، مسئله قابل توجهی است.
فن کویل دیواری
نوع دیواری این سیستم روکار است و مشابه یونیت های داخلی کولر گازی فضایی را اشغال نکرده و به مانند دستگاه زمینی نصب و سرویس آسانی دارند. هرچند که در ظرفیت های مشابه، تقریباً گرانترین سیستم محسوب می شوند.
فن کویل دو لوله ای
در شرایط معمول، این دستگاه تنها دارای یک مبدل حرارتی است که به صورت مشترک به عنوان کویل سرمایشی و گرمایشی به کار می رود. این نوع فن کویل ها را دو لوله ای می نامند؛ به این معنا که دارای یک لوله ورودی و یک لوله خروجی آب می باشند و مسیر آب ورودی به آن ها (آب سرد چیلر یا آب گرم دیگ) و همچنین آب خروجی از آن ها (در برگشت به چیلر یا دیگ) از طریق شیر سه راهه تغییر می کند.
فن کویل چهار لوله ای
اما گاهی با توجه به نوع کاربری و معماری ساختمان، نیاز به سرمایش و گرمایش همزمان احساس می گردد. در چنین شرایطی از سیستم های چهار لوله ای استفاده می شود که دارای دو لوله ورودی و دو لوله خروجی بوده و از دو کویل جداگانه (به صورت مستقل، یکی جهت سرمایش و دیگری به منظور گرمایش) بهره می برند. لذا، این امکان فراهم می گردد که بنا به نیاز و دلخواه افراد حاضر، در فضایی از ساختمان، سرمایش و در فضایی دیگر، گرمایش ایجاد شود.
در کاربری هایی مانند هتل ها و بیمارستان ها که نیاز و سلیقه افراد می تواند متفاوت باشد و یا در ساختمان هایی که به دلیل استفاده از نمای شیشه ای و دریافت تابش مستقیم آفتاب، امکان گرم شدن داخل ساختمان، حتی در فصل سرما نیز وجود دارد، استفاده از سیستم های چهار لوله ای، انتخاب بجایی خواهد بود.
نکات مهم در خرید فن کویل
هنگام خرید فن کویل باید به چندین نکته کلیدی توجه کرد تا دستگاه مناسبی برای فضای مورد نظر انتخاب شود. این نکات شامل موارد زیر است:
- ظرفیت سرمایش و گرمایش: باید بر اساس اندازه و نیازهای گرمایشی و سرمایشی فضای مورد نظر انتخاب شود.
- سطح صدا: فن کویلها میتوانند سطح صدای مختلفی داشته باشند، بنابراین برای محیطهای آرام باید دستگاهی با صدای کم انتخاب شود.
- مصرف انرژی: انتخاب دستگاههایی با راندمان انرژی بالا میتواند هزینههای انرژی را کاهش دهد.
- سهولت در نصب و نگهداری: انتخاب دستگاههایی که نصب آسان و نیاز به نگهداری کمتر دارند، میتواند در طولانی مدت هزینهها را کاهش دهد.
نحوه انتخاب فن کویل مناسب
انتخاب فن کویل مناسب نیازمند در نظر گرفتن چندین فاکتور است. در ادامه به بررسی این فاکتورها میپردازیم:
- متراژ فضا
ابعاد فضایی که قرار است فن کویل در آن نصب شود، تأثیر مستقیم بر انتخاب ظرفیت و نوع دستگاه دارد. هر چه فضای بزرگتر باشد، به فن کویل با ظرفیت بالاتر نیاز است.
- نوع کاربری فضا
فضاهایی مانند ادارات، منازل یا فروشگاهها نیازهای متفاوتی دارند. برای مثال، در فضاهای اداری ممکن است نیاز به سیستمهای کمصدا با کنترلهای دقیقتر وجود داشته باشد.
- وضعیت آب و هوایی
در مناطق گرم و خشک یا سرد و مرطوب، نوع فن کویل مورد نیاز ممکن است متفاوت باشد. در مناطق گرمسیری معمولاً از فن کویلهایی با قدرت سرمایش بالا استفاده میشود.
- دسترسی به سیستمهای مرکزی
فن کویلها معمولاً به سیستمهای مرکزی متصل میشوند و از آب گرم یا سرد این سیستمها استفاده میکنند. بنابراین، انتخاب فن کویل باید با توجه به سیستم مرکزی تهویه مطبوع انجام شود.
جدول مقایسهای انواع فن کویلها
نوع فن کویل | کاربرد |
مزایا |
معایب |
سقفی | فضاهای کوچک | صرفهجویی در فضا، نصب ساده | نیاز به سقف کاذب |
دیواری | فضاهای عمومی | عملکرد مستقل، کنترل آسان | اشغال فضای دیوار |
کاستی | فضاهای بزرگ | توزیع یکنواخت هوا | نیاز به نصب تخصصی |
زمینی | فضاهای باز | ظرفیت بالا، جابجایی آسان | اشغال فضای کف |
پرسش و پاسخ
- آیا فن کویلها نیاز به نگهداری خاصی دارند؟
بله، فن کویلها نیاز به نگهداری دورهای دارند که شامل تمیز کردن فیلترها و بررسی عملکرد کویلها و فن است. این کار میتواند به افزایش عمر دستگاه و بهبود کارایی آن کمک کند.
- چگونه میتوان سطح صدای فن کویل را کاهش داد؟
انتخاب دستگاههایی با فنهای کمصدا و نصب صحیح دستگاه میتواند به کاهش سطح صدا کمک کند. همچنین بررسی کیفیت نصب و عایقبندی مناسب مهم است.
- آیا فن کویلها برای تمامی فضاها مناسب هستند؟
فن کویلها به دلیل تنوع در انواع و ظرفیتها میتوانند برای اکثر فضاها مناسب باشند. با این حال، انتخاب نوع مناسب براساس نیازهای خاص فضا اهمیت دارد.
نتیجهگیری
فن کویلها به عنوان یکی از مؤثرترین سیستمهای تهویه مطبوع در بازار شناخته میشوند. انتخاب مناسب این دستگاه با توجه به نیازهای محیطی و دمایی میتواند به بهبود عملکرد و کاهش هزینههای انرژی کمک کند. با در نظر گرفتن نکات ذکر شده در این مقاله و مقایسه انواع فن کویلها، میتوانید بهترین گزینه را برای فضای خود انتخاب کنید.
برچسب ها :تهویه ، تهویه مطبوع ، چیلر ، سرمایش ، فن کوئل ، فن کوئل سقفی ، گرمایش ، هواساز
- نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
- نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : 0