بزرگترین اشتباه قالیباف ورود به مجلس بود!

به گزارش پایگاه خبری تیترنیوز،  آفتاب یزد در واکاوی تحولات داخلی در گفتگو با محمد مهاجری، تحلیلگر سیاسی و روزنامه نگاراصولگرا، کارنامه مجلس یازدهم و انتخابات هیئت رئیسه مجلس، اجلاسیه چهارم را بررسی می‌کند
آفتاب یزد ـ رضا بردستانی: مجلس یازدهم با تمامی فراز و فرودها به سال چهارم(سال آخر) رسید. سه شنبه ی همین هفته(دو خرداد 1401)، نمایندگان مجلس که همچنان زیر فشار افکار عمومی در فقره ی «شاسی بلندها» به سر می‌برند، برای چهارمین بار اقدام به انتخاب هیئت رئیسه و رئیس مجلس خواهند کرد.

>عملکرد مجلس یازدهم، نسبت به مجالس دیگر

سه شنبه همین هفته انتخابات هیئت رئیسه برای آخرین سال مجلس برگزار خواهد شد. صریح‌ترین و شفاف‌ترین تعریفی که می‌شود از مجلس یازدهم ارائه داد چیست؟

به نظرم مجلس یازدهم از مجالس ضعیف دوره‌های بعد از انقلاب است. هم به لحاظ مشارکت مردمی و هم به لحاظ کیفیت نمایندگان. نظارت که اعمال شد باعث شد که افراد شاخص فرصت حضور در انتخابات را نداشته باشند و ماحصل آن هم این مجلس شد.

>مجلسی که چهره ی شاخص سیاسی نداشته باشد به آسانی در چالش‌ها و حاشیه‌ها غرق می‌شود!
در ادوار مختلف، مجالس، چالش‌های ریز و درشتی داشتند. تفاوت ماهوی چالش‌هایی که مجلس یازدهم درگیر آن شد و بازخورد رسانه‌ای داخلی و بین‌المللی داشت چه بود؟

>مجلس یازدهم به شدت تحت تأثیر جریانات سیاسی بیرون از مجلس(جبهه ی پایداری و اصولگرایان خاص) قرار دارد به حدی که گاهی نگران می‌شویم

>نه مجلس خود را وامدار هیچ حزبی می‌داند و نه هیچ حزبی حاضر است اعتبار خود را به پای برخی نمایندگان این مجلس بریزد، مجلسی‌ها به این می‌گویند استقلال ولی این استقلال تفسیر نمی‌شود.

ما با دو چهره از مجلس مواجه بودیم مجلسی که با دولت دوازدهم مواجه بود و بعد مواجه شدیم با مجلسی که خودش با دویست امضا از رئیس دولت فعلی دعوت کرده بود که وارد انتخابات شود که این کار عملا دست مجلس را جلوی دولت بست. اگر بخواهیم از بیرون نگاه کنیم مجلس حتی نتوانست در برهه‌هایی از واقعیت‌های موجود دفاع کند و خودش هم در حاشیه حذف شد. مهم‌ترین پارامترهایی که مجلس را در مسیر ضعف قرار داد چه بود؟

یکی از دلایل مهم این فقره‌ای که گفته شد این است که مجلس به شدت تحت تاثیر جریانات سیاسی بیرون قرار دارد. یعنی اکنون تشکیلات اصولگرایان خاص در بیرون از مجلس به شدت روی بخش‌های مهمی از نمایندگانی که وابسته به جبهه پایداری هستند دارد تاثیرگذاری می‌کند. این فقط منحصر به جبهه پایداری نیست؛ در بقیه نمایندگان مجلس هم نگاه به بیرون وجود دارد. دوم اینکه به دلیل پایین بودن سطح و طراز سیاسی مجلس، موضوع شناسی مسائل کشور در مجلس درست اتفاق نیفتاده است و تصمیمات و لوایحی که به درد جامعه بخورد یا نمی‌بینیم یا وجود ندارد. ویژگی سوم این است که در کشور ما هیچ حزب سیاسی که بر اساس معرفی آنها نمایندگان به مجلس راه یافته باشند وجود ندارد بنابراین نه مجلس خود را در مقابل احزاب مسئول می‌داند و نه هیچ حزبی حاضر است هزینه‌ای صرف برخی نمایندگان مجلس کند. لذا وقتی مجلس حزبی نباشد به شدت متشتت است. این حالت پراکندگی و عدم انسجام در آن وجود دارد هر چند ممکن است این عدم انسجام را نمایندگان لباس استقلال بپوشانند اما واقعیت این است که چیزی از آن متشتت بودن کم نمی‌کند. نکته آخر اینکه این دوره مجلس مثل همه ادوار گذشته در سال آخر به دلیل اینکه می‌خواهند از مردم رای بگیرند از واقعیت‌های خود دور می‌شوند.

>بین بخشی از مردم و نمایندگان مجلس، طلاق عاطفی رخ داده است؛ گروهی از مردم می‌گویند: شما اعتقادی به ما ندارید ما هم نیازی به شما نداریم!

انتظار داشتن از مجلسی با پارامترهایی که فرمودید سرخوردگی ایجاد می‌کند و نشان می‌دهد پایگاه اجتماعی ندارد اما آن سوی قضیه این احساس در مردم ایجاد شده که اساسا برخی از نمایندگان مجلس یازدهم نه پایگاه اجتماعی دارند نه احساس نیاز نسبت به داشتن پایگاه اجتماعی را در خودش می‌بیند. در چنین وضعیتی دو طرف به یک توافق نانوشته می‌رسند که شما اعتقادی به ما ندارید ما هم نیازی به شما نداریم پس بین مجلس و گروهی از مردم شکاف عمیقی ایجاد می‌شود که این شکاف خودش را می‌تواند در طی مجلس و انتخابات اسفند و برهه‌های حساس نشان دهد. چرا برای افکار عمومی ارزش قائل نیستند؟

بخشی از آن برمی گردد به ضعف مجلس در شناخت موضوعات مختلف جامعه. دوم اینکه قوه عاقله مجلس کار درخوری در مورد نظرسنجی‌های علمی که در سطح جامعه انجام شده باشد و مشکلات و موضوعات اصلی مردم را شناسایی کرده باشد وجود ندارد و اگر هم وجود دارد ما ندیدیم. از آن بدتر حتی پژوهش‌هایی که مرکز پژوهش‌ها دارد انجام می‌دهد را مورد توجه قرار نداد. بنابراین چون مجلس برخاسته از حزب نیست و خود را ملزم به پاسخگویی به یک جریان منسجم سیاسی نمی‌داند نمی‌تواند خود را جمع و جور کند که پاسخگوی افکار عمومی باشد. فقط سعی می‌کنند نظراتی را به صورت موردی جلب کنند و چون به صورت کلان هم عمل نمی‌کنند یک روز طرف یک آدم و روز دیگر مخالف او می‌شوند چون استراتژی وجود ندارد طبیعی است که مردم اعتماد شان را به چنین مجلسی از دست می‌دهند و در این شرایط شکاف ایجاد می‌شود و نتیجه آن مشارکت پایین‌تر در مجلس بعدی می‌شود.

>از یک آدم غیرورزشی هرگز نمی‌توانیم والیبالیستی برای تیم ملی بسازیم

یکی از مواردی که در مجلس یازدهم به شدت پیدا بود آن که بخشی از نمایندگان که شناخته شده نیز بودند مشکلات پیشین خود بیرون از مجلس را روی شانه مجلس گذاشتند مثال مشخص آقای قالیباف که در پیشینه و پرونده ی او با ابهامات زیادی روبه رو بودیم. اما ضربه اصلی جنگ و جدال پیدا و ناپیدای خود مجلس با مجلس بود چرا نیروی عاقله نظام برای این قسمت هیچ چاره‌ای نیاندیشید و واکنشی نشان نداد؟

مجلس اگر محل تعاملات سیاسی باشد که چیز بدی نیست. اتفاقا نقطه تلاقی و برخورد سیاسی، مجلس است. صحبت شما این است که چرا امر سیاسی به رفتارهای بچگانه تنزل پیدا کرده این باز برمی گردد به فلسفه این که مجلس چگونه شکل گرفته است چون اگر مجلس را برگرفته از متن جامعه بدانیم خود به خود یک مجلس نخبه خواهد شد. مجلس نخبه با مشارکت بالا اتفاق می‌افتد و هر کدام از رقبا انتخاب شوند آدم‌های نخبه‌ای هستند در شرایطی که انتخابات حداقلی است. انتخاب و رقابت نخبه‌ها نیست رقابت بین آدم‌های دسته ی چندم است که فرقی نمی‌کند چه کسی انتخاب شود. یعنی اگر رقبای نمایندگان این مجلس هم پیروز شده بودند باز سطح مجلس همین بود. امیدوارم حمل بر توهین نشود اما این یک واقعیت است که؛ از یک آدم غیرورزشی هرگز نمی‌توانیم والیبالیستی برای تیم ملی بسازیم، این همان توقع بی‌جا داشتن از آدم‌هایی است که نه می‌خواهند و نه می‌توانند.

>نامه‌ای با 200 امضاء برای دعوت رئیسی به انتخابات ریاست جمهوری، تیر خلاص مجلس یازدهم به جایگاه مجلس بود؟

چهار موضوع وجود داشت که تلخ بود ولی اتفاق افتاد: 1 – بحث دناپلاس، 2 – بحث سیلی زدن به سرباز، 3 – بحث نامه با 200 امضا، 4 – شاسی بلند. کدام یک به ساحت مجلس بیشتر ضربه زد؟
فکر می‌کنم نامه 200 نفر استقلال نمایندگان امضا‌کننده را بیشتر زیر سوال برد این کار غرق کردن مجلس در یک دریای پر تلاطم بود.

>همچنان معتقدم اگر این اجماعی که روی آقای رئیسی به وجود آمد روی آقای قالیباف انجام می‌شد و او رئیس جمهور می‌شد بهتر بود

اصولگراها از یک جا به بعد مسیر را خالی می‌کنند ابراز پشیمانی می‌کنند آیا تبدیل به شگرد شده که اول حمایت، بعد زیر پای کسی که از او حمایت کرده‌اند را خالی می‌کنند؟

اینها دچار ابهام و توهم اند. در مورد آقای احمدی‌نژاد به جرات می‌توانم بگویم بالای 75 درصد از اصولگراها گول خوردند. افرادی هم بودند که در آن شرایط هم زیر بار نرفتند مثل آقای ناطق و آقای مهدوی کنی. اینگونه نیست که شگرد باشد بلکه دچار توهم می‌شوند. در مورد آقای رئیسی هم همین طور. فکر می‌کردند ایشان از قابلیت‌هایی برخوردار است البته در انتخابات 1400 تصور بر این بود که آقای رئیسی تنها کسی است که می‌تواند در مقابل هر کاندیدای رقیبی بایستد چون در جریان اصولگرا روی ایشان اجماع نظر وجود داشت. اما همچنان معتقدم اگر این اجماع روی آقای قالیباف انجام می‌شد و او رئیس جمهور می‌شد بهتر بود.

>مجلس، برآمده و محصول تفکر سیاسی حاکم بر جامعه است

تردیدی به وجود آمده که از سکه انداختن مجلس خیلی هم اتفاقی نیست آیا شما هم همین عقیده را دارید؟
مجلس برآمده از همان اراده و فهم سیاسی است که در کل جامعه سرایت دارد. یعنی مجلس محصول آن تفکر سیاسی جامعه است بنابراین، اینکه فکر کنیم مجلس به عنوان یک موجود مستقل از فرآیندهای سیاسی جامعه شکل می‌گیرد یا شکل گرفته است منطقی نیست. آفت‌هایی که می‌گویید در فضای سیاسی کل جامعه است که اتفاقا ربطی هم به جریان اصولگرا ندارد یعنی اگر اصلاح‌طلب‌ها هم بودند قرار نبود بهتر از وضعیت فعلی عمل کنند. چون سطح تعاملات سیاسی در جامعه از حد بوندسلیگا تبدیل شده به تیم محلات.
>مردم وقتی ببینند با شرکت در انتخابات نمی‌توانند به نتیجه مطلوب دست پیدا کنند در نتیجه سعی می‌کنند در انتخابات شرکت نکنند حال با هر میزان آزادی و تنوع سیاسی مگر اینکه معجزه رخ دهد. ضمن اینکه مردم الان هم به این راحتی تن به معجزه حتی نمی‌دهند!

اگر انتخاباتی برگزار شود که خواست عمومی جامعه در آن لحاظ شود، همه ی نخبگان توان نامزد شدن داشته باشند و حتی نظارت استصوابی نیز نباشد از این مجلس چند نفر می‌توانند در مجلس دوازدهم حضور داشته باشند؟

نمی دانم ولی این را خوب می‌دانم که حتی اگر همین شرایط که گفتید را ایجاد کنید در میزان مشارکت مردم در این انتخابات خیلی تفاوت نخواهیم دید. مردم در سال 92 چرا به روحانی رای دادندچون دنبال این بود که ایران دارای تعاملات قوی با فضای بین‌الملل باشد. تا سال 96 هم این امید وجود داشت اما این اتفاق رخ نداد. گروهی از مردم وقتی ببینند با شرکت در انتخابات نمی‌توانند به نتیجه مطلوب دست پیدا کنند در نتیجه سعی می‌کنند در انتخابات شرکت نکنند. مگر اینکه معجزه رخ دهد. ضمن اینکه مردم الان هم به این راحتی تن به معجزه نمی‌دهند. چون سال 92 و 96 تجربه تلخی برای مردم بود. آقای روحانی اصلاح‌طلب نبود یکی از امنیتی‌ترین چهره‌های کشور بود. او کسی بود که واقعا توان به نتیجه رساندن برجام را داشت. ظریف کسی بود که در تراز بین‌المللی یک دیپلمات است وقتی آنها هم نتوانستند مردم دیگر امیدی برایشان نمانده است.

بودن یا نبودن آقای قالیباف در راس مجلس برای مردم اهمیتی دارد؟

خیر. آقای قالیباف کلا اشتباه کرد به مجلس آمد اگر همچنان یک مدیر اجرایی می‌شد مشروط بر این که مدیر اجرایی شفاف می‌شد به مراتب موفق‌تر بود. در این سه سال نشان داد به هیچ وجه آدم پارلمانی نیست.
انتخابات هیئت رئیسه تغییر آنچنانی در راس هرم مجلس ایجاد خواهد کرد؟

خیر حتی اگر یکی دو سه نفر هم عوض شوند در شاکله سیاسی مجلس تغییری ایجاد نخواهد شد. سال آخر همه مجالس، در وضعیت سال افول مجلس به لحاظ کارآمدی قرار می‌گیرند.

از خرداد‌1402 تا خرداد 1403 آیا مجلس برای بازیابی و دفاع از خود توان قربانی کردن دولت را دارد؟
برخی نمایندگان مجلس گاهی تحت تاثیر بیرون هستند. بنابراین اگر می‌بینیم در این روزها حملاتی به دولت می‌شود اینها اصالت ندارد اگر در بیرون مجلس اراده‌ای صورت گیرد که دولت را بزنند اینها هم ورود می‌کنند اگر نه خود را در چنین سیلابی نخواهند انداخت. هر چه افکار عمومی اعتماد خود را به دولت از دست دهد مجلس سعی می‌کند اعتماد از دست رفته ی نسبت به دولت را به سمت
خود جلب کند.

آیا بین مردم و مجلس سدی وجود دارد؟

من بر خلاف شما معتقدم سدی درمقابل این دو وجود ندارد. قشرهایی از مردم الان تقریبا مجلس و دولت را رها کرده‌اند و کاری به آنها ندارند و بدترین حالتی که می‌تواند در کشور رخ دهد همین است. جامعه در ناامیدی به سر می‌برد و این دولت و مجلس این‌ جایگاه را برای آنان ندارند که مردم را امیدوار کنند. البته اتفاقاتی می‌تواند این وضعیت را بهبود ببخشد که آن هم 8-7 سال طول می‌کشد البته به این شرط که اگر اراده‌ای باشد که نخواهد این وضعیت پایدار باشد امیدبخشی زودتررخ خواهد داد.

> سلیمی، عضو هیئت رئیسه ی مجلس:

نمایندگان، چهارشنبه سوم خرداد به دیدار رهبر انقلاب می‌روند
عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی گفت: نمایندگان مجلس روز چهارشنبه هفته جاری به دیدار رهبر معظم انقلاب می‌روند. حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی در گفتگو با خبرگزاری مهر اظهار داشت: نمایندگان روز چهارشنبه (سوم خرداد ماه) به دیدار رهبر معظم انقلاب می‌روند. عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: این دیدار طبق روال هر سال، بعد از برگزاری اجلاسیه سالیانه مجلس برگزار می‌شود.

> سخنگوی کمیسیون امور داخلی کشور:

پیش‌بینی می‌شود انتخابات مجلس با قانون جدید برگزار شود
سخنگوی کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در مجلس شورای اسلامی گفت: تمام تلاش ما بر این است تا طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی در اولین فرصت در مجلس نهایی شده و پس از تایید از سوی شورای نگهبان برای اجرا در انتخابات سال آتی ابلاغ شود. علی حدادی در گفتگو با ایسنا، درباره آخرین وضعیت طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس اظهار کرد: تمام تلاش ما بر این است که این طرح تا قبل از انتخابات پیش رو نهایی شود. اکنون حدود نیمی از این طرح به تصویب رسیده است و بنده فکر می‌کنم ظرف دو جلسه علنی مجلس شورای اسلامی، این طرح نهایی شود سپس برای تایید به شورای نگهبان خواهد رفت. سخنگوی کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در مجلس، تصریح کرد: پیش‌بینی ما این است که این طرح به این دوره از انتخابات مجلس برسد و انتخابات دوره دوازدهم مجلس با قانون جدید برگزار شود. حدادی همچنین درباره طرح اصلاح جداول حوزه انتخابیه و افزایش تعداد نمایندگان، بیان کرد: طرح اصلاح جداول حوزه انتخابیه و افزایش تعداد نمایندگان در کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها بررسی شد و به تصویب رسید اکنون نیز در اختیار هیئت رئیسه مجلس قرار گرفته و در نوبت رسیدگی در صحن مجلس است اما باتوجه به تعداد بالای طرح‌ها و لوایحی که در نوبت رسیدگی صحن قرار دارند، تصویب و نهایی شدن این طرح به این دوره از انتخابات مجلس نخواهد رسید.